Nhật Bản là quốc gia vô cùng đặc biệt thuộc Châu Á đón tết cổ truyền vào tháng 1 dương lịch thay vì như các nước đón Tết vào tháng 1 âm lịch hằng năm. Tuy có sự khác biệt về thời gian nhưng những hoạt động và truyền thống đều khá tương tự với các nước châu Á khác. Cùng tìm hiểu về ngày Tết Nhật Bản cùng Cao đẳng FTC nhé.
Nội dung bài viết
Tết truyền thống Nhật Bản – Oshougatsu
Ngày lễ truyền thống lớn nhất của Nhật Bản được diễn ra vào tháng Giêng dương lịch hàng năm được gọi là “Oshougatsu” có nghĩa là “Chính Nguyệt”. Tết cổ truyền trong tiếng Nhật gọi là “Oshougatsu” bắt nguồn từ phong tục chào đón vị thần năm mới Toshigamisama, vị thần tượng trưng cho sức khỏe, may mắn và phát đạt.
Tết Oshougatsu diễn ra từ ngày 1 đến 3-1. Người dân Nhật Bản chuẩn bị cho lễ hội từ ngày 8/12 đến 12/12. Vào những ngày này, mọi gia đình đều dọn dẹp sạch sẽ, chuẩn bị đồ dùng và trang trí nhà cửa đón năm mới. Ngày 1/1 là một ngày quan trọng, đánh dấu sự bắt đầu của một năm mới. Người ta quan niệm rằng, xem mặt trời mọc vào ngày này là việc làm tốt nhất để chào đón một năm mới thịnh vượng, may mắn và tốt đẹp.
Tết Nhật Bản có những điểm tương đồng với các nước phương Đông, tuy nhiên cũng có nét đặc sắc về phong tục tập quán khác biệt với nhiều nghi thức đặc biệt và mang phong cách riêng của một đất nước giàu truyền thống.
Các phong tục trong ngày Tết tại Nhật Bản
Treo Shimenawa trước cửa nhà
Vào dịp này, các gia đình Nhật Bản sẽ đặt trước cổng nhà hoặc nơi làm việc cây nêu hoặc cây Kadomatsu gồm những cành thông xếp vào những ống tre tươi vát chéo. Người Nhật quan niệm rằng tre, nêu chính là chiếc thang để đón thần năm mới, còn thông mang lại sự may mắn và trường thọ.
Ngoài ra những vật dụng khác như dây thừng bện bằng cỏ khô, các dải giấy trắng cũng được dùng để trang trí, tượng trưng cho những mong ước của người Nhật trong năm mới.
Phong tục đón tết Nhật Bản này khá giống với phong tục treo nêu đón tết của người Việt. Đều hướng đến những mong ước tốt lành và một năm gặp nhiều may mắn.
Tương truyền rằng, vị thần Toshigamisama sẽ hạ giới và trú ẩn trong cây tùng này. Vậy nên, người dân Nhật Bản thường trang trí và treo Shimenawa từ rất sớm. Trên khung cửa của không ít gia đình Nhật còn trang trí các vật phẩm như đồ đan bằng lá màu trắng, quả quýt, thừng bện bằng cỏ, dải giấy trắng.
Tùng tượng trưng cho trẻ mãi không già; quả quýt màu da cam tượng trưng cho muôn đời thịnh vượng; thừng bện bằng cỏ được treo ở điện thờ hoặc nơi thờ cúng, kính dâng lên thần linh cầu tài lộc; lá cây màu trắng nói lên sự trinh bạch không tì vết; còn dải giấy trắng mang ý nghĩa tẩy sạch vết nhơ và xua đuổi tà ma.
Xem thêm: Tìm hiểu 12 loài hoa tượng trưng cho 12 tháng tại Nhật tại đây
Thờ cúng tổ tiên và các vị thần
Cũng như các nước châu Á khác, năm mới là dịp kính nhớ ông bà, tổ tiên, và các vị thần. Tết Nhật Bản cũng vậy, vào ngày này họ thường làm các loại bánh dầy, bánh Tokonoma để dâng lên bàn thờ, nhằm tỏ lòng thành kính, và mong được các thần linh phù hộ.
Bản chất việc thờ cúng tổ tiên này cũng giống như Việt Nam đó là việc thể hiện tinh thần uống nước nhớ nguồn, nhớ về cội nguồn, tổ tiên, tỏ lòng thành của con cháu và thể hiện đạo hiếu với người đã khuất.
Các hoạt động truyền thống trong ngày Oshougatsu
Cũng như Tết cổ truyền tại Việt Nam, trong các ngày Oshougatsu người Nhật cũng ăn cơm tất niên, viết thiệp chúc mừng, lì xì cho trẻ em và người lớn tuổi và đi lễ chùa. Để đón mừng ngày Oshougatsu, người Nhật chuẩn bị từ sớm bằng việc dọn dẹp vệ sinh nhà cửa sạch sẽ với quan niệm sẽ rửa trôi những điều không may của năm cũ, chào đón những gì tốt đẹp nhất của năm mới.
Đón tất niên bên gia đình
Ngày cuối cùng của năm cũ người Nhật sẽ cùng nhau ăn bữa cơm tất niên với đông đủ các thành viên trong gia đình. Bữa ăn được chuẩn bị kỹ lưỡng, chu đáo với những món ăn truyền thống.
Đây là khoảng thời gian ý nghĩa nhất, các thành viên trong gia đình sẽ cùng nhau trò chuyện, chia sẻ về những dự định của mình trong năm mới với không khí đầm ấm, hạnh phúc khi sắp tạm biệt năm cũ và đón chào năm mới.
Mùng 1 tết ăn bánh dày Ozoni
Trong truyền thuyết cổ ngày xưa vào ngày mùng 1 tết Nhật Bản, vị thần Toshidon đã xuất hiện, ban tặng cho các em bé ngoan và vâng lời cha mẹ loại bánh dầy Ozoni. Từ đó, với mong muốn được hưởng nhiều những món quà của các vị thần, người Nhật Bản thường ăn Ozono vào mùng 1 tết. Nét đẹp văn hóa này được lưu giữ đến tận ngày nay cũng tương tự như nét đẹp văn hóa bánh chưng, bánh dày ngày Tết của người Việt.
Xem thêm: Phân biệt bảng chữ cứng và chữ mềm tiếng Nhật tại đây
Lì xì đầu năm
Người Nhật thường có truyền thống viết thiệp trong dịp Tết. Điều này gần giống với văn hóa phương Tây khi mà người gửi thiệp sẽ viết những lời chúc tốt đẹp nhất, thể hiện những tình cảm chân thành nhất đến người mình yêu thương. Phong tục này cũng thể hiện rõ văn hóa “cảm ơn” của người Nhật Bản.
Cũng giống như ở Việt Nam, vào ngày đầu năm mới, trẻ em Nhật Bản cũng được nhận tiền mừng tuổi từ bố mẹ, ông bà và người thân. Tiền mừng tuổi đó được gọi là Otoshidama . Otoshidama được người lớn tặng cho trẻ con vào ngày Tết Nhật Bản với hy vọng sang năm mới, thêm một tuổi mới, đứa trẻ đó sẽ mau ăn chóng lớn, chững chạc và thành công trong học hành.
Trò chơi dân gian
Vào những ngày Tết Nhật Bản, trò thả diều Takoage khá phổ biến. Những chiếc diều có hình dáng, cách trang trí khác nhau tùy từng địa phương. Ngoài ra còn rất nhiều trò chơi truyền thống như đánh cầu lông Hanetsuki, chơi quay Komamawashi,… Đây là hoạt động thu hút được rất nhiều người tham gia và hưởng ứng.
Đi chùa đầu năm mới
Đi chùa đầu năm đã trở thành phong tục của người Nhật, những ngôi chùa đã trở thành những nơi thu hút đông khách nhất. Mọi người đến các đền, chùa để cầu mong hạnh phúc, may mắn trong năm mới. Đây cũng là nét đẹp văn hóa đặc trưng của người châu Á.
Khác với một số nước, viếng thăm nhà của người thân, bạn bè không phải là hoạt động phổ biến của người Nhật bởi quan niệm Oshougatsu là Tết sum vầy, đoàn viên nên Tết Nhật Bản hầu như chỉ khép kín trong gia đình. Ngoài ra ở Nhật không có truyền thống đốt pháo ngày Tết nên không khí năm mới tương đối bình lặng.
Xem thêm: Giới thiệu về ngành học tiếng Nhật Bản tại đây
